Lang Leve het Bos!

Ontginning van woeste gronden

Geplaatst op 30 oktober 2010

Ontginning van woeste gronden met hulp van de renteloosvoorschot-regeling

Op 15 oktober 2010 organiseerde de Commissie Bosgeschiedenis in samenwerking met de Heemkundekring Hilvarenbeek-Diessen en Werkgroep Heemkunde Esbeek de laatste in een serie jubileumbijeenkomsten ‘bosbouw anno 1910’.

Als thema was gekozen voor de ontginning van woeste gronden aan het begin van de vorige eeuw met steun van de renteloosvoorschot-regeling uit 1907. Met deze regeling werden gemeenten en stichtingen en verengingen tot algemeen nut gestimuleerd om bos aan te leggen, door ze een voorschot van maximaal 80% van de ontginningskosten te verlenen. Deze renteloze lening moest in 50 jaar worden terug betaald. In de gemeente Hilvarenbeek maakte zowel de gemeente zelf, als de Oranjebond van Orde gebruik van deze gunstige regeling.

Meer dan 70 mensen waren op deze interessante dag afgekomen. Voor een klein deel bosbouwers, voor een groot deel lokale heemkundig geïnteresseerden.

Na een woord van welkom door Jochem Borgesius van de KNBV, Wethouder Hesselmans van de gemeente Hilvarenbeek en Rien Vermaire van de Heemkundige kring Hilvarenbeek-Diessen, nam Jochem Borgesius het woord om kort uiteen te zetten wat de situatie in het Nederlandse bos en bosbouw was rond 1910. Deze situatie werd nog eens levendig in beeld gebracht door de vertoning van de film ‘Leven en werken in Neerlands productiebossen’ van Van der Kloot uit 1937. Na de koffie hield Paul Thissen (cultuurhistoricus bij de provincie Gelderland) een inspirerende lezing over de Renteloosvoorschotregeling en kenmerkende terreinelementen die dateren uit de ontginningstijd van de renteloosvoorschotbossen. Jan van Helvoirt uit Esbeek nam de deelnemers mee op een denkbeeldige wandeling langs de grenzen van de ontginning van de Oranjebond van Orde. Aan de hand van opvallende historische gebeurtenissen werd de geschiedenis van de huidige Rovertsche heide goed weergegeven.

Na een zeer smakelijke lunch trok de lange stoet deelnemers naar de Rovertse heide. Onder leiding van Jan van Helvoirt en huidig beheerder Wim de Jong (Brabants Landschap) werden opvallendheden als ontwaterings- en bezandingsgreppels, brandsingels en tegenwoordig ven- en heideherstel aanschouwd. Door de regen werd de route iets ingekort. Bij terugkomst in Café Schutterhof te Esbeek was er voor iedereen nog een excursiegids met routekaartjes en een mooi boek over monumenten in Hilvarenbeek, dat door enkele goede sponsors geheel kosteloos aan de deelnemers kon worden verstrekt.

Gijs van de Sande (Commissie bosgeschiedenis)

Meer informatie

• Excursiegids [pdf, 5,5 Mb]
• Excursieroute [pdf, 2,2 Mb]